World Digital Preservation Day 2024
World Digital Preservation Day, elk jaar op de eerste donderdag van november, dient om het belang van digitale preservering onder de aandacht te brengen en wordt ondersteund door de Digital Preservation Coalition.
In 2024 bracht een samenwerking tussen UGent, Het Facilitair Bedrijf (Digitaal Archief Vlaanderen), meemoo, Vlaams instituut voor het archief en VRT de 20ste editie van iPRES (International Conference on Digital Preservation) naar België. Het is de belangrijkste conferentie over digitale preservering, gericht op het bevorderen van internationale interactie. Het werd een geslaagde week die opnieuw bewees waarom de sociale dynamiek en samenwerking zo belangrijk is voor digitale preservering.
Als universiteitsbibliotheek zetten we in op digitale duurzaamheid. Behoud op lange termijn vereist de juiste acties om te voorkomen dat gegevens na verloop van tijd onbeschikbaar of onbruikbaar worden, bijvoorbeeld door verouderde software, degradatie van opslagmedia of een gebrek aan voldoende contextuele informatie om de gegevens begrijpelijk te houden.
We archiveren en preserveren daarom onze digitale collecties op een zo veilig mogelijke manier. GREP is het digitaal archief waarin alle gedigitaliseerde en digitale collecties van de universiteitsbibliotheek bewaard worden. Op dit moment zitten meer dan 990.000 items in GREP; digital born collecties, de output van digitalisering die binnen de Boekentoren gebeurt, de resultaten van het Google Books project, dissertaties enz. Digitaal archiveren maakt nieuw leven mogelijk voor het materiaal, om het te beheren én hergebruiken.
Daarnaast werken we samen met meemoo, Vlaams instituut voor het archief, voor het duurzaam bewaren van gedigitaliseerde kranten, glasplaten en audiovisueel materiaal. Items die we via het GIVE-project konden laten digitaliseren.
Binnen de universiteitsbibliotheek werken we uiteraard niet alleen rond digitale collecties, dankzij het Open Science Team faciliteren we duurzame toegang tot en hergebruik van onderzoekspublicaties en -data. Met opleidingen, onderzoekstips, kennisclips en advies zorgt het team voor de begeleiding van onderzoekers bij het managen van hun data en publicaties.
Toekomstgericht zetten we in op het FAIRVault project, een interuniversitaire samenwerking tussen vier Vlaamse universiteiten (Universiteit Gent, Universiteit Hasselt, Universiteit Antwerpen en Vrije Universiteit Brussel). Het project wil op termijn onderzoekers van deelnemende instellingen een oplossing bieden voor het voor het archiveren en ontsluiten, in lijn met de FAIR principes en het motto “zo open als mogelijk, zo gesloten als nodig” van afgewerkte onderzoeksdata die minder makkelijk terecht kunnen in een van de bestaande externe data repositories (bv. meer gevoelige gegevens).
Focus ligt hier in eerste instantie op archivering, het voorbereiden/verpakken van de informatie en die in een geschikte opslagplaats zetten zodat die gedurende de geldende retentietermijn bewaard kan worden.
Dit project zit nog volop in de voorbereidingsfase.